Macedoński Kanion Matka: oaza spokoju w cieniu Skopje

Wizytówką Kanionu Matka są ukryte jaskinie, malowniczo położone monastyry i możliwość rejsu łódką lub kajakiem rzeką Treska. Dotarcie tu ze Skopje autobusem miejskim zajmuje co najwyżej 45 minut. Co zrobiło na nas szczególne wrażenie? To pierwszy wpis poświęcony wyjazdowi do Macedonii.

Dlaczego Macedonia?

Bo jeszcze tu nie byliśmy. I nie ma co ukrywać, że oboje bardzo się ekscytowaliśmy tym wyjazdem. Bałkany to tak różnorodny tygiel, tak doświadczony przez skomplikowaną historię, że trudno uciec od skojarzeń, wyobrażeń czy porównań. Choć spędziliśmy tu zaledwie 4 pełne dni na przełomie sierpnia i września, to po raz pierwszy poczuliśmy, dosłownie, autentyczne wzruszenie, gdy trzeba było wyjeżdżać.

Tu nie ma piaszczystych plaż i słomkowych parasoli

Ale czy to cokolwiek zmienia? Fakt, w Macedonii nie ma piaszczystych plaż i morza leżaków (prócz tych postawionych nad Jeziorem Ochrydzkim). Ten kraj wymaga więc od turysty włożenia nieco większego wysiłku, by się tu dostać, czy to samochodem czy samolotem. Odnosi się wrażenie, że to rejon zupełnie inny w odbiorze niż zatłoczona i zadeptana przez turystów Chorwacja, coroczny wakacyjny hit wśród Polaków.

Co Macedonia oferuje w zamian? Względny spokój, nie aż tak zatłoczone szlaki i turystyczne atrakcje, przyjaźnie nastawionych mieszkańców (swoją drogą dobrze znających angielski), wyśmienitą i różnorodną przyrodę, przystępne ceny (w Macedonii są niższe od tych w Polsce o ok. 10-20%) i gościnność. O tak, poczuliśmy to w procentach po przyjeździe do Ochrydy 😉

Czy to kraj dla koneserów?

4 dni, kilka miejsc. Bez pośpiechu. Wspólnie odwiedziliśmy:

• cichy i spokojny Kanion Matka (1. dzień),
• monumentalno-orientalne Skopje, (1. i 2. dzień),
• turystyczną wizytówkę Macedonii – Ochryd, wraz krystalicznie czystym i niezwykle spokojnych Jeziorem Ochrydzkim (3. i 4. dzień).

Kiedy byliśmy: 31.08- 4.09 2016 r.
Przejazd na trasie: Wrocław > Berlin > Wrocław (PolskiBus). Koszt: 66 zł w 2 strony za 2 os.
Transfer: Berlin > Skopje> (Wizzair). Koszt: 20 euro 1 strone za 2 os.
Powrót: Nisz (Serbia) > Berlin (inauguracyjny 1. lot Ryanair). Koszt: 72 euro za 2 os.
Nocleg w Skopje: 66,60 euro za 2 noce
Miejsce: Aloha Luxury Apartments

I kiedy zdawało się, że mamy ochotę się rozpędzić… trzeba było wracać. Nasz pierwszy wpis z Macedonii poświęcony będzie miejscu sztucznie wykreowanym przez człowieka. Natura, wokoło, dopełniła swoje. Kanion Matka (Кањон Матка) to taka mała oaza spokoju w pobliżu Skopje. Jeden fakt mocno zaintrygował nas przed wyjazdem…

Macedonia należy do najrzadziej odwiedzanych krajów w Europie

Uwierzysz w to? Taki fakt jest powielany w dużych serwisach internetowych. Jeszcze kilka lat temu (2011), gdy Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) opublikowało Raport Konkurencyjności Turystyki i Podróży, Macedonii przyznano 3,96 pkt na 6 możliwych (lider Szwajcaria – 5,68). W tym regionie niższy wskaźnik ma Serbia (3,85), Bośnia i Hercegowina (3,63). Tymczasem to Mołdawia, choć nie leży na Bałkanach, ma jeden z najniższych europejskich wskaźników (3,60). Więc dla niektórych „dziennikarzy” internetowych droga do tego by pomylić Mołdawię z Macedonią, jest krótka.

Ale darując sobie te złośliwości i abstrahując od cyfr. Czy mają one jakieś znaczenie? Dla nas nie i wierzymy, że skoro skusi Cię Macedonia po naszych wpisach, to dla Ciebie pewnie nie liczby, a emocje w podróży i element przygody są istotne.

Macedonia to serce Bałkanów – geograficzne, a jak podają przewodniki także kulturowe, polityczne czy językowe. Trudno ocenić, czy ten fakt (ranking) nam przeszkadzał, czy zachęcał. Ostatecznie skusiły nas za to tanie loty z Berlina do Skopje i perspektywa odkrywania nieznanego.

Macedońskie śniadanie

Zanim wsiedliśmy do autobusu w kierunku Kanionu musieliśmy coś przekąsić. Pierwszy poranek w Skopje. Gdzie zjeść? Kilkaset metrów od miejsca, w którym mieszkaliśmy, testujemy śniadanie w wydaniu macedońskim. Tuż przy spokojnej rzece Vardar (2 tyg. wcześniej Skopje nawiedziła powódź, zaś 3 tyg. po naszym powrocie… lekkie trzęsienie ziemi), z widokiem na Most Matki Teresy, siadamy w Key Restaurant. Zamiast kelnera wita nas chmura papierosowego dymu (w Macedonii palą. Dużą palą. W knajpach nie powinni, ale… i tak palą). Bierzemy do ręki kilkudaniowe menu.

Ceny: od 70 do 110 denarów za śniadanko (od 5 do 11 zł), kawa 60 den (4-5 zł). Średni rachunek to 300 denarów (21 zł za 2 os.). Przyznacie, że niewiele. A jak to wyglądało? Na kolana nie rzucało. A kleks musztardy na talerzu skojarzył mi się z… no właśnie 😉

Prawdziwe atrakcje czekają wyżej…

Kanion Matka to miejsce dla osób szukających urokliwych scenerii, zieleni i spokoju, zmęczonych spacerowaniem po monumentalnym i ciasnym Skopje. Gdy wysiedliśmy z autobusu, przypomniała nam się nasza majowa wizyta na Ścieżce Króla w Andaluzji. Już pierwsze widoki delikatnie pokrywały się z tym, co widzieliśmy w Hiszpanii. Po lewej stronie od trasy dojazdowej spokojny nurt rzeki Treska prowadził nas do wejścia (650 m).

Dla tych z Was, którzy dojadą tu autem, warto zapamiętać, że parking bezpośrednio przy bramie wejściowej pomieści co najwyżej 15-20 aut.

Trochę trudno w to uwierzyć, spoglądając na te dostojne kształty, ale Kanion Matka to sztuczne jezioro. Zapora na rzece powinna rozwiać wszelkie wątpliwości. Zbiornik utworzono w 1938 r. Po obu stronach niewysokie pasma górskie, zalesione i pokryte kamienistymi szlakami. Tego dnia grzało mocne słońce, a że schowani byliśmy między wzgórzami, nie mieliśmy dostępu do powiewów wiatru.

Kilka informacyjnych tablic przed wejściem wprowadziło nas w dość intrygujący, przyrodniczy zakątek na przedmieściach Stolicy.

Trasa wiodąca ogrodzoną ścieżką wzdłuż Kanionu nie zatacza koła. Trudno powiedzieć jak długo można tak iść przed siebie…

PS. Choć jak pokazuje zdjęcie przesłane przez Dorotę(dzięki!) we wrześniu 2018 r. chyba jednak w pewnym momencie trzeba zawrócić 😉

 

Doszliśmy więc do miejsca, gdzie w dole rzeki cumowały łodzie przy niewielkim pomoście. Stąd turyści podchodzili schodami do Jaskini Velo. Zawróciliśmy, bo naszym celem był godzinny rejs łódką.

Na marginesie, pejzaż tego miejsca, pływające łajby w cieniu zalesionych, strzelistych i  opadających skał skojarzyły nam się troszkę z krajobrazem wietnamskiej zatoki Ha Long (znowu ta pływająca wyobraźnia). Nie przesadzamy? 😉

Może zainteresuje Cię także: Szlak El Caminito del Rey, czyli Andaluzyjska Ścieżka Króla
Przeczytaj: Trekking na Preikestolen – relacja+przewodnik

Rejs łódką – Kanion Matka

Lekka łódź z baldachimem może pomieścić do 8-10 osób. W oczekiwaniu na to aż się zapełni patrzyliśmy w coraz bardziej wnoszące się słońce. Sympatyczna obsługa zaczepiała nas próbując zagadać po polsku. Miło. Tylko ta cena… 400 denarów to być może i nie majątek ( ok. 30 zł za osobę), ale gdy porównamy to z przejazdem klimatyzowanym autobusem na trasie Skopje – Ochryd (180 km, 450 denarów za 1 os.) czujemy lekki dysonans. Czy ta usługa jest warta swojej ceny? Tłumów tu jeszcze nie ma, choć polskich turystów jest coraz więcej. Oby cena nie wzrosła gdy w najbliższych latach tłum zmęczonych Chorwacją Polaków postanowi spróbować czegoś innego.

Dość szybko odpowiedzieliśmy sami sobie… darujemy sobie taką atrakcję? No raczej nie. Więc nie kalkulowaliśmy zbyt długo. Wsiedliśmy na pokład.

Płynęliśmy spokojnie i miarowo. Minęliśmy grupę kajakarzy i niepozornie wyglądające chatki zbudowane tuż przy brzegu rzeki. Dopływamy do prowizorycznego pomostu i schodami zmierzamy pod jaskinię Velo – jedną z najgłębszych w Europie. To wystarczyło jej by zostać pretendentem do miana jednego z Siedmiu Cudów Swiata. W pobliżu grupa nurków szykowała sprzęt.

Jaskinia Velo – Kanion Matka

– Proszę chwilę poczekać, ja tylko włączę agregat – uprzedził nas sternik i zniknął gdzieś za rogiem. Chwilę potem halogeny i lampy rozświetliły wnętrze jaskini. Wyraźny chłód witał już od progu. W oddali słychać i widać przelatujące nietoperze, których wizyta spragnionych wrażeń turystów chyba lekko zirytowała. Sama jaskinia ma rozpiętość 500 metrów. Na głowy kapała nam woda ze stalaktytów a w zasięgu wzroku mieliśmy stalagmity (roczny ich przyrost to 2 mm). Znacznie więcej emocji czeka na nurkujących pod taflą wody. Póki co, w 2012 roku udało się tu dotrzeć na głębokość 212 metrów.

W drodze powrotnej mamy więcej czasu by zrobić trochę ujęć do naszej macedońskiej wideopocztówki, pstryknąć parę fotek. Tym razem zmiana perspektywy dała szansę spojrzeć na Kanion w zupełnie inny, ciekawszy sposób. I gdy sądziliśmy, że tego dnia specjalnie się już nie zmęczymy, kilkanaście minut potem zmieniło się to o 180 stopni gdy podchodziliśmy kamienistym szlakiem na zboczach klifu pod monaster św. Mikołaja (St. Nicholas Monastery).

Monaster św. Mikołaja i widok na Kanion z góry

Jak tam dotrzeć? Należy wsiąść w łódkę na przystani, która przetransportuje Cię (30 den za 1 os.) na drugi brzeg rzeki. To tam startuje jedyna droga w górę. Dobre trekkingowe buty, lub inne z solidną podeszwą to minimum. Mocne słońce, kończąca się woda w butelce i już prawie pusty żołądek – po kilkunastu minutach to męczące trio prawie nas wykończyło. Słaby dzień. Mizerna kondycja. Ale to co czekało na górze niemal wszystko zrekompensowało…

Warto sięgać wyżej – pomyśleliśmy w duchu. Wow – powiedzieliśmy już na głos patrząc w dół Kanionu i na otaczający krajobraz. Zaleci więc podróżniczym coachingiem –  warto zdobywać szczyty i nie iść na łatwiznę. Bo jak się okazało, wypływające w pobliżu monasteru źródełko raz, że ugasiło pragnienie, dwa, wypełniło nam pustą butelkę.

Sam monaster powstał, jak się szacuje, w 17. wieku. Przez długi czas opuszczony, dopiero w następnym wieku ponownie doczekał się nowych gospodarzy. Szkoda, że tego dnia był zamknięty. W pobliskich chałupach także nikogo nie zastaliśmy. Schowaliśmy się pod jednym z dwóch siedliskowych domków, zagadaliśmy do Dominika, studenta z Jawora, który wraz z kolegą podróżował autostopem po Bałkanach. On wtopił wzrok w pobliskie skały, kolega wdrapywał się wyżej… bez asekuracji (więcej zobaczysz w wideopocztówce z Macedonii).

Po zejściu w dół czekało nas nawoływanie sternika. Ponoć na pobliskim drzewie wisiał niewielki dzwon, który pomagał go przywołać. Cóż, nie ma to nie ma. Zostało nam gwizdanie, wołanie i machanie rękami. Spieszyliśmy się na autobus odjeżdżający o 16:20. Po kilku minutach łódź podpłynęła i wróciliśmy do punkty wyjścia.

Sceneria Kanionu  zachwyciła i zauroczyła nas bardzo. Co więcej, jakby się pokusić o zejście w dół, przechodząc przez bramę (na zdjęciu poniżej), tuż za monastyrem św. Mikołaja, to trekkingowa przygoda mogłaby nas zaprowadzić aż pod Krzyż Millenium – Vodno (to ten górujący nad Skopje, widoczny z każdego punktu miasta).

W linii prostej to 7,7 km choć de facto cała trasa liczy blisko 15 km. W tym miejscu startuje trasa do Vodno (zobacz mapę trasy poniżej)

Vodno (Krzyż Millenium) – Kanion Matka – trasa trekkingowa

Kliknij w obraz poniżej by przenieść się bezpośrednio do mapy.

Według twórcy tej trasy długość wynosi 15,8 km, a jej pokonanie zajęło 5 godzin.

Kanion Matka – jak dojechać?

Dworzec autobusowy w Skopje to architektoniczny relikt z minionej epoki, ale organizacja i sprzedaż biletów stoi tu na europejskim poziomie. Nawet jeśli Twoją twarz pokryje grymas lekkiej paniki lub dezorientacji, gdzieś w pobliżu dworca, jakaś osoba zawsze Ci pomoże. Nie wahaj się pytać. Punktualnie, jak w zegarku, odjeżdżamy miejskim autobusem nr 60.

Cena biletu: 35 denarów ( ok. 2,5 zł). Po ok. 45 minutach jesteśmy na miejscu. Zdecydowanie szybciej (bo ok. 30 min) zajął nam powrót (z górki).

Kanion Matka w Macedonii – informacje praktyczne

• 10 denarów to ok. 0,70 zł, 100 den – 7 zł
• Wstęp na teren Kanionu jest bezpłatny
• Dojazd autobusem ze Skopje autobusem nr 60 z centralnego Dworca Autobusowego
• Czas dotarcia: ok. 45 minut w jedną stronę, ok. 30 min w spowrotem (z górki)
• Bilet komunikacji miejskiej – 35 denarów
• Rejs łódką
  • Pod jaskinię Velo wraz z wejściem. Czas trwania: ok. 1 godzina w dwie strony). Cena: 400 denarów za 1 os. (czas trwania ok. 1 godzina w dwie strony)
  • Krótsza trasa: 200 denarów za osobę
• Wynajęcie kajaku (cena za osobę): pojedynczy  – 150 denarów za 30 min, 300 denarów za 60 min, dwuosobowy – 250 denarów (30 min) i 500 denarów (60 min)
• Transfer łódką na drugą stronę rzeki (na szlak w kierunku monastyru St. Nikola) –  30 denarów w jedną stronę za 1 os.
• Ścieżka wzdłuż Kanionu nie zatacza koła
• Czas wejście szlakiem pod monastyr St. Nikola (po drugiej stronie rzeki) to ok. 30-40 min.
• Optymalny czas poświęcony temu miejscu: ok. 5-6 godzin
  
• Rozkład jazdy autobusu nr 60 odnajdziesz tutaj. Odjazdy: 7:00, 8:45, 10:30, 12:10, 13:50, 15:30, 17:10, 18:45, 20:15. Powroty: 9:40, 11:20, 13:00, 14:40, 16:20, 18:00, 19:30, 21:00.Macedonia – Skopje.